monumenta.ch > Hildegardis Abbatissa > sectio 7 > bnf6796A.107 > sectio 10 > sectio 127 > Sulpicius Severus, Chronica, 1, 35 > sectio 9 > 16 > bnfGrec107.405 > sectio 52 > sectio 68 > sectio 22 > sectio 81 > bnf13028.128 > sectio 16 > sectio 134 > sectio 6 > sectio 76 > sectio 12 > sectio 51 > sectio 43 > sectio 12 > sectio 3 > sectio 71 > sectio > sectio 49 > Hieronymus, Commentarii, in Michaeam, 1, 2 > bnf426.372 > sectio 7 > sectio 15 > sectio 24 > sectio 8 > sectio 1 > bnf10439.167 v > sectio 1 > sbbMs.Phill.1698.23 > uwbM.p.th.f.68.220 > ad Romanos, 9 > Alcuinus Incertus, De divinis officiis, CAPUT XXIX. DE SABBATO IN XII LECTIONIBUS. > sectio 39 > sectio 52 > Exodus, 16 > sectio 108 > sectio 52 > salCod.Sal.X,16.397 > sectio 45 > sectio 36 > sectio 1 > sectio 14 > sectio 11 > sectio 14 > bnf7585.397 > cb101.47r > sectio 140 > uwbM.p.th.q.1a.160 > sectio 79 > sectio 37 > bnf5512.145 > sectio 21 > sectio 4 > sectio 91 > sectio 15 > bnf11947.94 r > sectio 11 > bnf10439.169 r > sectio 32 > sectio 33 > sectio 46 > sectio 3 > csg547.287 > sectio 19 > zosPa32.259r > bavPal.lat.823.317 > sectio 4 > habCod.Guelf.64Weiss..639 > bnf17226.113 > sectio 1 > sectio > csg271.211 > sectio 19 > sectio 60 > sectio 43 > sectio 25 > sectio 69 > sectio 2 > 5 > sectio 15 > sbsMin.43.138v > bnf16714.70 > sectio 69 > sectio 13 > bavPal.lat.1449.67 > Plinius, Naturalis Historia, 11 > sectio 15 > bnfGrec107.801 > sectio 13 > Hildebertus Cenomanensis, Sermones, p2, 73
Hildebertus Cenomanensis, Sermones, SERMONES DE SANCTIS, , LXXII. DE LAUDIBUS SANCTAE CRUCIS SERMO UNICUS. <<< >>> LXXIV. IN FESTO OMNIUM SANCTORUM SERMO SECUNDUS.
LXXIII. IN FESTO OMNIUM SANCTORUM SERMO PRIMUS.
1 « Levavi oculos meos in montes, unde veniet auxilium mihi (Psal. CXX, 1). 2 » Non dormit qui oculos levat; laborat qui auxilium exspectat. 3 Vigilantis igitur et laborantis est ista vox, quam audistis per os meum. 4 Canticum enim graduum est, id est canticum ascendentis. 5 Sed quis est qui ascendit, et unde ascendit? Quare ascendit, et quo ascendit? De valle lacrymarum ascendit, de loco quem posuit ei Dominus. 6 Ascendit de virtute in virtutem (Psal. LXXXIII); has enim ascensiones in corde suo disposuit. 7 Ad triumphalem Ecclesiam ascendet, [supp. militans] filia ad liberam matrem quae est in coelis, donec videat cum illa Deum deorum in Sion (ibid.) Nomine quippe graduum, significatur ascensus. 8 Qui enim ascendit ad eum, qui omnia fecit in pondere, numero et mensura, cuius ordinatione perseverat dies; necesse est ut gradatim et ordinate ascendat. 9 Qui vero descendit ab illo, ruinam invenit et praecipitium et non gradus. 10 Unde et legio daemonum missa in porcos, praeceps ruit in mare (Matth. VIII). 11 Sane lamentum descendentis esse potest. 12 Inclinavi oculos meos in stercora, unde veniet iudicium mihi. 13 Stercora dicuntur superflua temporalium. 14 Necessaria enim sunt benedictiones dexterae Domini, quibus pascit homines et iumenta. 15 Haec sunt laeva eius sub capite meo. 16 De superfluis autem dicit Apostolus: « Arbitratus sum ea ut stercora (Philipp. III, 8). 17 » Et propheta: « Et quid amplexamini stercora pro croceis (Thren. IV, 5). 18 » Haec enim inquinant et gravant, etiam cum sumas cibum, ut naturaliter ventrem reficias. 19 Si quid superfluum infuderis, aut iniucundum erit, aut noxium. 20 De superfluis dictum est a Sapiente: Acquiruntur cum labore, possidentur cum tremore, amittuntur cum dolore. 21 Caeterum canticum quidem ascendentis promisimus, [quod] proprium esse potest hodiernae solemnitatis, ac si diceret Ecclesia: Per totum anni circulum certis et determinatis diebus levo oculos meos ad aliquem, vel aliquos montium, unde veniet refugium intercessionis mihi. 22 Hodie levavi oculos meos ad omnes montes, unde tandem veniet auxilium mihi. 23 Dulce quidem auxilium in tribulatione. 24 Cum ergo venerit dies illa, dies irae, dies calamitatis et miseriae, liberabunt me ab auditione mala et a verbo aspero. 25 Quos haeres enim mundi coelestis nunc patres habere gaudet, in fine exspectat iudices, ut iudicent pupillo et humili, ne apponat homo ultra magnificare se super terram. 26 Notandum autem est quod multi montes circumstant Ecclesiam ascendentem; quidam sunt boni, quidam mali. 27 Ad quosdam fugiendum, et fugiendum est a quibusdam. 28 Quod ut manifestius fiat, de multis montibus qui in sacra Scriptura leguntur quatuor tantum excipimus, qui quasi circumstant Ecclesiam militantem ab oriente et occidente, ab austro et aquilone. 29 Et quia prius est quod carnale est, et postea quod spirituale, ab aquilone inchoemus. 30 Sit itaque mons Gelboe ab aquilone; mons Samariae ab occidente; mons Armeniae ab austro; mons Israel ab oriente. 31 Mons Gelboe sunt aeriae potestates; mons Samariae, hypocritae tristes; mons Armeniae, veri pastores; mons Israel, sancti intercessores. 32 Primus est mundus frigidus; secundus, tepidus; tertius, calidus; quartus, lucidus. 33 Primus est lupus; secundus, mercenarius; tertius, pastor bonus; quartus, iudex propitius. 34 Primus enim rapit, ut mactet; secundus ducit, ut comedat; tertius satagit, ut custodiat; quartus intercedit, ut ad se trahat. 35 Primus igitur est fugiendus; secundus, tolerandus; tertius, audiendus; quartus, implorandus. 36 Fugiendus est [primus], quia dicit Zacharias: « O, o fugite de terra aquilonis, dicit Dominus (Zach. II, 6); » [secundus] tolerandus est, quia dicit Veritas: « Quae dicunt, facite; et quae faciunt, nolite facere (Matth. XXIII, 3); » [tertius] audiendus, quia Moyses dicit: « Interroga patres tuos, et dicent tibi; maiores tuos, et annuntiabunt tibi (Deut. XXXII, 7); » implorandus [quartus], quia dicit Propheta: « Laudate Deum in sanctis eius (Psal. CL, 1). 37 » Sed quia Angelus Satanae saepenumero transfigurat se in angelum lucis, ut paries dealbatus oculos fallit intuentium, magna diligentia adhibenda est in eorum cognitione. 38 Sed audivimus Veritatem docentem nos et dicentem: « A fructibus eorum cognoscetis eos (Matth. VII, 20), » id est ab eventibus transactis et operibus quotidianis. 39 De eventibus legimus in historiis, sed de operibus in libro experientiae legimus quod in montibus Gelboe Philisthaei praevaluerunt adversus populum Dei, et Saul et Ionathas amabiles valde ceciderunt in illo, et fortes Israel et inclyti pariter interfecti sunt (I Reg. XXXI). 40 Hic labor est daemonum, ut deiiciant populum Dei, cum primi parentes adhuc dicere poterant: Nos duo turba sumus, invasit eos terror ab aquilone, ita ut facere sibi perizomata cogerentur (Gen. III). 41 Regum maxime et sacerdotum sanguinem quaerit, ut percusso pastore dissipet oves de facili; hausto enim fonte, spem habet ut influat Iordanis in os eius: « Cibus enim eius, cibus electus, fenum tenuissimum quasi bos comedit (Iob XL, 10). 42 » De montibus Samariae legitur quod vaccae pingues Samariae pascebantur super eos (Ose. X), qui vitulos aureos fabricaverunt in Dan et Bethel, qui averterunt cor populi ut iret post deos alienos. 43 Hi sunt qui super cathedram Moysi sederunt, alligantes populo onera importabilia, ipsi autem digito suo nolunt ea movere, qui de grege Domini lac quaerunt et lanam, sed de salute animarum est in eorum pectore cura minor. 44 Quod infirmum est non visitant, quod fractum non consolidant, quod erroneum non revocant. 45 Si quid autem validum, mactant. 46 De quibus Dominus per Amos prophetam ait: « Vae vobis qui opulenti estis in Sion, qui confiditis in montem Samariae, optimates, capita populorum, ingredientes pompatice domum Israel (Amos VI, 1). 47 » Super montes Armeniae requievit arca Noe, dum adhuc aquae diluvii inundarent super terram. 48 Hi sunt pastores veri, parati ponere animas suas pro ovibus suis; qui obiiciunt se murum pro domo Israel; arca Noe in quo sunt adhuc mundo cum immundis mista communibus, in mediis fluctibus portant, donec cessante omni inundatione egrediantur octo animae, quae cum eo salvantur, id est quotquot ad octavam benedictionis praeordinati sunt. 49 In vertice montium Israel est mons Moria, in quo fabricatum est templum, ubi est altare, sanctuarium, et sanctuarii sanctuarium [f. sancta sanctorum], arca foederis, propitiatorium et cherubim, rex et sacerdos, ephod et diadema et universum sanctum saeculare. 50 Hi sunt spiritus beati, qui cum Domino regnant, templum scilicet admirabile, quod fecit ille qui fabricavit auroram et solem, quorum exemplari, et umbrae, levitici servierunt et sacerdotes. 51 Consideratis autem eventibus montium antiquis, opera eorum quotidiani licet intueri, quae visis eorum sessoribus innotescunt. 52 Super enim primum montem sederunt quatuor fabri periculosi; super secundum, quatuor viri ridiculosi; super tertium, quatuor viri gloriosi; super quartum, rex gloriae, non iam pedibus et facie velatis, sicut vidit eum Isaias, sed revelata facie vident eum qui in eum crediderunt. Vidit equidem Zacharias (cap. I) quatuor cornua, quae venerant ut ventilarent Iudam et Ierusalem, et quatuor fabros ad comminuenda cornua. 53 Nos autem, salva pace prophetae, fabros ventilantes Iudam et Ierusalem interpretamur, de quibus Ecclesia dicit: « Supra dorsum meum fabricaverunt peccatores, prolongaverunt iniquitatem suam (Psal. CXXVIII, 3). 54 » A principio enim latentis Ecclesiae, posita est inter malleum et incudem, et a sanguine Abel iusti, usque ad finem mundi, non defuit, aut deerit iniquitas premens, et iustitia patiens; quam periculosi sint fabri isti, a flatibus eorum perpendimus. 55 Primus enim emittit spiritum ignis; secundus, spiritum sulphuris; tertius, spiritum caliginis; quartus, spiritum procellarum, qui omnes etsi nunquam spirare intermiserint, praecipue tamen tempore martyrum, spiritus ignis nocuit terrae et mari, cum viri fideles proscribebantur in exsiliis, vexabantur tormentis, occidebantur mortibus exquisitis. 56 Haereticorum vero tempore desaevit spiritus sulphuris, quia haeretici pessimis exhalationibus totum aera fere infecerunt, de quibus scriptum est: « Sepulcrum patens est guttur eorum, linguis suis dolose agebant, venenum aspidum sub labiis eorum (Psal. V, 11). 57 » Tempore vero falsorum fratrum, quod nunc agitur, dominatur spiritus caliginis, dum genimina viperarum latrant in visceribus, latera matris concutiunt, speciem quidem pietatis habentes, operibus impietatis vacant; nomen Christianum confitentes, vel profitentes, sed unitatem Christianitatis, quantum in ipsis est, abrumpunt; putrida membra in Ecclesia, pro quorum putredine timendum est ne pars sincera trahatur. 58 In diebus vero Antichristi flabit spiritus procellarum, id est persecutio ex omnibus istis composita, in qua, si fieri posset, movebuntur etiam electi. 59 Quatuor viros sedentes super montes Samariae vidit quidam Patrum in spiritu: Vidi, inquit, spiritum, qui buccis tumentibus maritimam masticabat arenam. 60 Secundus, fornaci accensae incubans, scintillas ex ea volantes faucibus suis influebat. 61 Tertius super pinnaculum templi sedens, spiritum lenis aurae patulo ore suscipere laetabatur, et ut magis influeret, manu et flabello aera concitabat. 62 Quartus ridebat singulos, non minus ab aliis deridendus; carnes enim membrorum suorum sugere laborabat, nunc manum, nunc brachium, nunc pedem, nunc tibiam ori applicans; accedensque propius, facies eorum terribiles aspectu, propter eorum maciem incomparabilem, contemplabar et sciscitabar cur hoc agerent. 63 Fame indicibili accepi eos laborare, et occurrit mihi illud Prophetae: « Aruit tanquam testa virtus mea (Psal. XXI, 16), quia oblitus sum comedere panem meum. 64 » Fames istorum indicibilis est cupiditas quadripartita, opum, bonorum, inanis gloriae, voluptatum. 65 Naturalis fames multum per cibum refocillari potest, licet non exstingui. 66 Sed ista semper pandit novos hiatus. 67 Avidus opum nunquam dicit: Sufficit. 68 Hic est qui arenam masticat. 69 Tyrannus potens tanquam sanguisuga invincibiliter semper sanguinem sitit; et hic scintillas sibi influit cupidus inanis gloriae, ut totum sorbeat aera, nullum sustinebat remedium. 70 Voluptati deditum etiam philosophus gentium contemptibilem praedicavit, et suibus comparandum. 71 Amatores talium in montibus Samariae etiam sub cinere et cilicio inveniuntur. 72 Sunt de curribus, qui super montes Armeniae requiescunt, scilicet currus Helpe [f. Eliae], currus Aminadab, plaustrum novum, super quem relata est arca Domini de terra Philisthinorum: « Currus Dei decem millibus multiplex, millia laetantium, Dominus in eis, in Sina, in sancto (Psal. LXVII, 18). 73 » Hi sunt virgines continentes post lapsum, praelati, coniugati. 74 Virgineus enim currus igneus est sursum ferens, quia vehit igneum, id est sidereum; imo angelicum est vivere in carne supra carnem; esse in carne, non agere quae carnis sunt, ubi homo sibi iniuriam facit, ubi natura patitur repulsam. 75 Currus autem Aminadab, quod sonat spontaneus Domini, sunt qui post lapsum voto se astringunt continentiae, pro quibus dicit sponsam animam suam turbari timore; sed de his primum timendum est ne revocent [f. revocentur, vel revolent] ad consueta. 76 Grave enim est relinquere consueta, et fere est impossibile triumphare de carne, si de nobis ipsa prius triumphaverit. 77 Plaustrum novum, quod traxerunt vaccae mugientes usque ad agrum Iosue Bethlehemites (I Reg. VI), doctores sunt ecclesiastici, qui mugitibus suis replent cardines terrae, donec Ecclesiam quam vehunt, non declinantes ad dextram vel ad sinistram, in agrum Iosue introducant: scilicet donec fideles fiant haeredes Dei, cohaeredes autem Christi, sicut ipse ait: « Volo, Pater, ut ubi ego sum, illic sit et minister meus (Ioan. XII, 26). 78 » Currus autem Dei decem millibus multiplex, sunt coniugati, quorum copiosa multitudo in Ecclesia Dei, qui etiam multiplicationi hominum student, iuxta id quod dictum est a principio: « Crescite et multiplicamini, et replete terram (Gen. I, 22). 79 » Super montes Israel sedet noster [supp. Salvator, seu fons] irrigans, irrigans eos de superioribus suis, et mittens ex eis quaedam stillicidia stillantia super terram, quibus quasi leviter irrorata Ecclesia ascendens, quid de circumstantibus montibus sentiat, inter medium montium exclamat, dicens: Averti oculos meos a montibus Gelboe, unde venit naufragium mihi. 80 Inclinavi oculos meos ad montes Armeniae, unde venit quandoque auxilium mihi. 81 Intendi oculos meos ad montes Armeniae, unde venit solatium mihi. 82 Levavi oculos meos ad montes Israel, unde veniet auxilium mihi. 83 Potest etiam canticum istud esse spirituale. 84 Responsio contemplativi viri et claustralis contra irrisores alicuius degentis in saeculo, et insultantis ei de abiectione sua, qua elegit esse in domo Domini, magis quam habitare in tabernaculis peccatorum. 85 Ego enim spem ponens in incerto divitiarum, cuius Deus venter, et gloria in confusione, pauperem monachum insultationibus non ferendis aggredior, dicens: Utquid contemnis divitias huius mundi? Nescis Iob gregibus et armentis abundantem, singulariter a Domino commendatum in hunc modum? « Considerasti servum meum Iob, quod non sit ei similis in terra? » (Iob I, 8.) Exceditne a memoria tua David rex et propheta, qui super omnes temporis illius opibus abundavit; de quo dixit Dominus: « Inveni virum secundum cor meum? » Ignoras opes esse materiam eleemosynarum, quas Dominus praeceptis affectans, ait: « Date eleemosynam, et ecce omnia munda sunt vobis? » (Luc. II, 41.) Audi praecursorem Domini, cum ad ipsum baptizantem peccantium conflueret multitudo, quaerentium quid igitur facto opus esset, non ait: Ieiunate, vigilate, orate, elongate fugientes, et manete in solitudine, sed ait: « Qui habet duas tunicas, det non habenti (Luc. III, 11), » et de escis similiter faciat. 86 Praeterea, quid in coniugio damnas, frater? Utquid abhorres coniugium, Adae tanquam primitias omnium sacramentorum recenter facto commendatum? Videtur Satanas quasi latenter introduxisse continentiam, ut Pentapolim sibi viscera restauraret. 87 Senex fidelis persona, Abraham loquitur, in coniugio placuit Deo, adeo ut filium susciperet contra spem, in spem futurae benedictionis. 88 Per ipsum Iacob de multiplicatione liberorum commendatur, in septuaginta animabus ingressus Aegyptum. 89 Christus etiam de virgine nasci noluit, nisi coniugata. 90 Ab his cur fugis communem hominum cohabitationem? Si militaveris Deo, luceant bona opera tua coram hominibus, ut glorificent Patrem tuum, qui in coelis est. 91 Adversus haec, vir claustralis, noli contendere verbis, sed modeste, ut decet, subiunge: Frater, vera proponis; multiplices viae sunt ad Deum, sed aliae aliis tutiores. 92 Valles sunt et colles per quos longo itinere ire doces; compendia quaero, et idcirco levavi oculos meos in montes, unde veniet auxilium mihi. 93 Duos enim montes ostendit primipilus meus Christus caeteris eminentiores, humilitatem scilicet et obedientiam. 94 Audi eminentiam humilitatis: « Qui vult esse maior inter vos, sit omnium minister (Matth. XX, 26). 95 » Et alibi: « Quanto minor eris in oculis tuis, tanto maior eris in oculis meis, » dicit Dominus. 96 Adverte de obedientia, quia « factus est Dominus obediens usque ad mortem, mortem autem crucis, propter quod et Deus exaltavit illum, et dedit illi nomen quod est super omne nomen (Phil. II, 8). 97 » Per hos montes praecelsos exsultavit Christus ad currendam viam; expeditius volo sequi currentem. 98 Bonae sunt opes, sed onerosae. 99 Alexander Macedo, ut expeditius hostem insequeretur, opes onerosas deiecit in eremo. 100 In coniugio sane, sicut et in parva Segor, possum salvari, sed attendo Lot potius ascendere montes ut salvaret animam suam. 101 Adhuc tamen ego insulto viro claustrali: Bona sunt quae dicis, nisi quod in futuro tantum spem pones tibi, cum dicis: Unde veniet auxilium mihi. 102 Veniet, vox dilatoria est, vox corvina. 103 Bonum est etiam praesentium participatione laetari, quia in usus nostros cavet Deus. 104 Et tu, vir claustralis, ad hoc responde: Nolo in his gaudere, cum audiam: « Vae vobis qui ridetis; beati qui nunc fletis (Luc. VI, 21). 105 » Christum quem nunc sequor, flevisse lego, risisse nunquam lego. 106 Dilatio vero auget desiderium, quia quanto crescit, tanto crescit et meritum. 107 Unde: « Exspecta Dominum, viriliter age, et confortetur cor tuum, et sustine Dominum (Psal. XXVI, 14). 108 » Si ego tecum modo non oneror opibus, non vehor equis et curribus, non operior pellibus, non saginor pinguibus, non foveor amplexibus, non delector confabulationibus: scio cui credidi, reposita est mihi corona iustitiae; induar duplicibus, cum apparuerit gloria Domini. 109 Si sic locutus fueris mihi, vir bone, opilabis os meum, et ego apponam digitum ori meo, et pro modulo meo tentabo tecum levare oculos meos ad montes. 110 Verumtamen quia ardua est via quae ducit ad vitam, levemus singuli, levemus universi oculos ad montes, unde veniet auxilium nobis, quorum meritis et precibus levet nos ab infimis ad dexteram Patris Iesus Christus Dominus noster, Iudex noster, cum venerit iudicare vivos et mortuos et saeculum per ignem. 111 Amen.
Hildebertus Cenomanensis, Sermones, SERMONES DE SANCTIS, , LXXII. DE LAUDIBUS SANCTAE CRUCIS SERMO UNICUS. <<< >>> LXXIV. IN FESTO OMNIUM SANCTORUM SERMO SECUNDUS.
monumenta.ch > Hildegardis Abbatissa > sectio 7 > bnf6796A.107 > sectio 10 > sectio 127 > Sulpicius Severus, Chronica, 1, 35 > sectio 9 > 16 > bnfGrec107.405 > sectio 52 > sectio 68 > sectio 22 > sectio 81 > bnf13028.128 > sectio 16 > sectio 134 > sectio 6 > sectio 76 > sectio 12 > sectio 51 > sectio 43 > sectio 12 > sectio 3 > sectio 71 > sectio > sectio 49 > Hieronymus, Commentarii, in Michaeam, 1, 2 > bnf426.372 > sectio 7 > sectio 15 > sectio 24 > sectio 8 > sectio 1 > bnf10439.167 v > sectio 1 > sbbMs.Phill.1698.23 > uwbM.p.th.f.68.220 > ad Romanos, 9 > Alcuinus Incertus, De divinis officiis, CAPUT XXIX. DE SABBATO IN XII LECTIONIBUS. > sectio 39 > sectio 52 > Exodus, 16 > sectio 108 > sectio 52 > salCod.Sal.X,16.397 > sectio 45 > sectio 36 > sectio 1 > sectio 14 > sectio 11 > sectio 14 > bnf7585.397 > cb101.47r > sectio 140 > uwbM.p.th.q.1a.160 > sectio 79 > sectio 37 > bnf5512.145 > sectio 21 > sectio 4 > sectio 91 > sectio 15 > bnf11947.94 r > sectio 11 > bnf10439.169 r > sectio 32 > sectio 33 > sectio 46 > sectio 3 > csg547.287 > sectio 19 > zosPa32.259r > bavPal.lat.823.317 > sectio 4 > habCod.Guelf.64Weiss..639 > bnf17226.113 > sectio 1 > sectio > csg271.211 > sectio 19 > sectio 60 > sectio 43 > sectio 25 > sectio 69 > sectio 2 > 5 > sectio 15 > sbsMin.43.138v > bnf16714.70 > sectio 69 > sectio 13 > bavPal.lat.1449.67 > Plinius, Naturalis Historia, 11 > sectio 15 > bnfGrec107.801 > sectio 13 > Hildebertus Cenomanensis, Sermones, p2, 73